Parafia Św. Mikołaja w Maniowach; Kościoły w Maniowach, Mizernej i Czorsztynie
Parafia Św. Mikołaja jest jedną dużą parafią dekanatu Niedzica, jest też jedną z większych parafii wiejskich Archidiecezji Krakowskiej, w jej skład wchodzą trzy wioski: Maniowy, Mizerna oraz Czorsztyn. Każda wioska ma swój kościół, dlatego praktycznie każdy ma blisko. Patronem całej parafii jest św. Mikołaj natomiast poszczególne kościoły za swoją patronkę mają Najświętszą Maryję Pannę. Kościołem parafialnym w Maniowach opiekuje się NMP Matka Kościoła, kościołem w Mizernej NMP Różańcowa, kaplicą w Czorsztynie NMP z Fatimy.
Najstarszy kościół, modrzewiowy, został wzniesiony w 1216 r. Wybudowany był nad rzeką Dunajec, na zachodnim krańcu wsi. Został on porwany przez powódź w 1526 r. Drugi kościół, już murowany, zbudowano w r. 1662, w tzw. ogrodzie plebańskim. Został on konsekrowany 2 I 1679 roku, przez biskupa Mikołaja Oborskiego, Sufragana Krakowskiego. Proboszczem był wtedy ksiądz Sebastian. Rozebrano go jednak z powodu niebezpieczeństwa zawalenia (stał na skarpie, którą podmył Dunajec). Na jego prezbiterium zbudowano w roku 1855 Kaplicę św. Marka, która zachowała się częściowo (same mury) do czasu przesiedlenia wioski na nowe miejsce.
Trzeci, największy i zarazem ostatni kościół w Starych Maniowach, który zachował się do końca trwania wioski na starym miejscu budowano w latach 1817-1819. Wzniesiono go z funduszy skarbowych za rządów Cesarza Franciszka II. Konsekrował go dopiero w 1826 roku biskup Sufragan Ziegler, rezydujący wówczas w Tyńcu. Jako patrona obrano św. Mikołaja - obecnie jest on patronem całej parafii. Był to kościół w którym chrzest otrzymała większość dzisiejszych parafian, a także przyjęła tu pierwszą komunię św. Sam rozpoczynałem tu karierę ministranta i przysłuchiowałem się ćwiczeniom organowym mojego taty. Kościół zbudowano w stylu barokowym, z charakterystycznym sklepieniem kolebkowym. Także ołtarze (główny i cztery boczne) wzniesiono w tym stylu. W głównym ołtarzu znajdował się obraz św. Mikołaja, który obecnie wisi z lewej strony głównego ołtarza w nowym kościele. Fragmenty ołtarza głównego znajdują się też w kościele filialnym w Czorsztynie. Po prawej stronie, w przedniej części kościoła znajdował się ołtarz z figurą Matki Boskiej z Lourdes - obecnie figura zajęła miejsce w prawym bocznym ołtarzu w nowym kościele. Następny ołtarz, Najświętszego serca Pana Jezusa znajdował się po prawej stronie, obok bocznego wejścia do kościoła (tzw. babińca). Trzeci ołtarz miał za patronów św. Franciszka i św. Antoniego. Ołtarz czwarty, Matki Boskiej Różańcowej pełni obecnie rolę ołtarza głównego w kościele filialnym w Mizernej.
Wnętrze kościoła spłonęło w 1848 r. Straty zdołano naprawić w 1856 r. Później z pomocą parafian i przy wsparciu finansowym Klubu Parafii Maniowy w Chicago położono w nim marmurową posadzkę, odbudowano przedsionek, salkę katechetyczną (w której uczyło się religii obecne pokolenie dwudziestolatków i starszych), założono centralne ogrzewanie, sprawiono dzwony (obydwa wiszą w nowym kościele). Kościół wyburzono w 1995 roku - był jednym z ostatnich budynków które zrównano z ziemią w Starych Maniowach. Obecny kościół parafialny jest czwartym z kolei.
Kościół NMP Matki Kościoła w Maniowach
Jako, że miejsce pod świątynię znajdowało się na litej skale piaskowcowej, w ruch poszły nie tylko łopaty i kilofy ale także ładunki wybuchowe. Materiały gromadzono na różne sposoby, od zakupów po darowizny od parafian. Kosztem ogromnego nakładu sił powstała świątynia o imponującym kształcie. Wewnątrz kościoła na uwagę zasługuje barokowy ołtarz oraz wspaniałe organy niemieckiej firmy Emil Hammer Orgelbau - opisane dokładnie tutaj. Pod główną świątynią znajduje się kaplica, w której odprawiane są msze w okresie zimowym (niestety, instalacja CO w górnym kościele nie jest w stanie zapewnić jakiejkolwiek plusowej temperatury w zimie). W tej samej kaplicy, po przeciwnej stronie prezbiterium (tam gdzie normalnie jest chór) obecny ks. Proboszcz, Tadeusz Dybeł, "wymyślił sobie" wzniesienie sceny teatralnej z kulisami. Dzięki temu jest gdzie urządzać przedstawienia czy koncerty (grali już: zespół Krzyż, Natalia Niemen). Za ołtarzem głównym są zakrystie, a nad nimi kaplica Miłosierdzia Bożego wykorzystywana przez grupy spędzające rekolekcje w domu rekolekcyjnym.
Nabożeństwa w Niedzielę: 8.00, 11.00, 16.00, Nieszpory lub inne nabożeństwa o godz. 15.30, w dni powszednie: 6.30, 17.30 (X-III), 18.30 (IV-IX)
Kościół NMP Różańcowej w Mizernej
Nabożeństwa w Niedzielę: 9.30, w dni powszednie: 18.00 (X-III), 19.00 (IV-IX)
Kaplica NMP z Fatimy w Czorsztynie
Nabożeństwa w Niedzielę: 9.45, 7.00 (w miesiącach VI-IX), a od X-III w soboty o godz.16.15 oraz od IV-V w soboty o godz.17.00, w dni powszednie: w I-sze piątki miesiąca o 16.00 (X-III) lub o 17.00 (IV-IX)